jueves, 27 de febrero de 2020

Λόγος Κατηχητήριος επί τη ενάρξει της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής (2020)


+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ
ΕΛΕ ΘΕΟΥ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ - ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ
ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ
ΠΑΝΤΙ Τ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ,
ΧΑΡΙΣ ΕΙΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
ΠΑΡΑ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ,
ΠΑΡ᾿ HΜΩΝ ΔΕ ΕΥΧΗ, ΕΥΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ

* * *

Εχαριστήριον μνον ναπέμποντες τ Θε τς γάπης, εσερχόμεθα καί πάλιν ες τήν γίαν καί Μεγάλην Τεσσαρακοστήν, ες τό στάδιον τν σκητικν γώνων, τς νηστείας καί τς γκρατείας, τς νήψεως καί τς πνευματικς γρηγόρσεως, τς φυλακς τν ασθήσεων καί τς προσευχς, τς ταπεινώσεως καί τς ατογνωσίας. ρχεται  νέα ελογημένη προσκυνηματική πορεία πρός τό γιον Πάσχα, τό ποον «νοιξεν μν παραδείσου τάς πύλας». ν κκλησί καί ς κκλησία, τενίζοντες τόν ναστάντα Κύριον τς δόξης, συμπορευόμεθα παντες ες τήν δόν τς κατά χάριν θεώσεως, τήν δηγοσαν πρός τά περουράνια γαθά, «τοίμασεν  Θεός τος γαπσιν ατόν» (Α’ Κορ. β´, 9).

ν τ κκλησίπου τελεσιουργεται «τό εί μυστήριον» τς Θείας Οκονομίας, τά πάντα χουν σειστον θεολογικόν θεμέλιον καί κραιφν σωτηριολογικήν ναφοράν.  νανθρώπησις το Θεο καί  θέωσις τονθρώπου εναι ο πυλνες τς ρθοδόξου πίστεως. Πορευόμεθα πρός τόν αώνιον μν προορισμόν, μέσα ες τήν γάπην το Χριστο Θεός μν,  «εί πέρ μν», δέν εναι μία «νωτέρα δύναμις», κεκλεισμένη ες τήν περβατικότητα καί τό μεγαλεον τς παντοδυναμίας καί τς γιότητός της, λλά « μετέραν μορφήν ναλαβών» προαιώνιος Λόγος το Θεο, διά νά καλέσ τήν νθρωπότητα ες τήν κοινωνίαν τς γιότητός Του, ες τήν ληθ λευθερίαν.  ξ ρχς «λευθερί τετιμημένος» νθρωπος, καλεται νά ποδεχθ λευθέρως τήν θείαν ταύτην δωρεάν. Ες τό θεανδρικόν μυστήριον τς σωτηρίας,  συνεργία το νθρώπου λειτουργε καί ς μαρτυρία ν τ κόσμ περί τς βιωθείσης εεργεσίας -«τί δέ χεις  οκ λαβες;» (Α’ Κορ. δ’, 7)- διά τς «οζητούσης τά αυτς» γάπης πρός τόν «δελφόν».

 γία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή εναι κατ᾿ ξοχήν καιρός βιώσεως ατς τς Χριστοδωρήτου λευθερίας. νηστεία καί  σκησις δέν εναι ξωθεν πιβληθεσα πειθαρχία καί τερονομία, λλά κούσιος σεβασμός τς κκλησιαστικς πρακτικς, πακοή ες τήν Παράδοσιν τς κκλησίας,  ποία δέν ποτελε νεκρόν γράμμα, λλά παρουσίαν ζσαν καί ζωοποιόν, διαχρονικήν κφρασιν τς νότητος, τς γιότητος, τς καθολικότητος καί τς ποστολικότητος τς κκλησίας.  γλσσα τς θεολογίας καί τς μνολογίας ναφέρεται ες τό «χαροποιόν πένθος» καί ες τό «αρ τς νηστείας».  γνήσιος σκητισμός εναι πάντοτε χαροποιός, αρινός καί φωτεινός. Δέν γνωρίζει δυϊσμούς καί διχασμούς, δέν ποτιμ τήν ζωήν καί τόν κόσμον.  «καταθλιπτική σκησις»,  ποία δηγε ες «ποξήρανσιν τς νθρωπίνης φύσεως», οδεμίαν χει σχέσιν μέ τό πνεμα τς ρθοδοξίας, που σκητική ζωή καί  πνευματικότης διαποτίζονται πό ναστάσιμον εφροσύνην. ν τ ννοί ταύτ νηστεία καί  σκησις μπεριέχουν μίαν ναλλακτικήν πρότασιν ζως πέναντι ες τόν ποσχόμενον ψευδες παραδείσους εδαιμονισμόν καί ες τόν μηδενιστικόν πεσιμισμόν.

Οσιδες στοιχεον τς ρθοδόξου σκητικς πνευματικότητος εναι καί  κοινωνικός χαρακτήρ της.  Θεός τς πίστεώς μας εναι « πιό κοινωνικός Θεός», «Θεός σχέσεων». Προσφυέστατα λέχθη τι  γία Τριάς εναι «ρνησις τς μοναξις».  ξατομίκευσις τς σωτηρίας καί τς εσεβείας,  μετατροπή τς σκήσεως ες τομικόν κατόρθωμα, γνοον τήν τριαδοκεντρικήν φήν το κκλησιαστικο γεγονότος. ταν νηστεύωμεν διά τόν αυτόν μας καί κατά τό δικόν μας μέτρον, τότε  νηστεία δέν κφράζει τό πνεμα τς ρθοδόξου παραδόσεως.  πνευματικότης εναι ζείδωρος παρουσία το γίου Πνεύματος, τό ποον εναι πάντοτε «πνεμα κοινωνίας».  γνησία ρθόδοξος πνευματική ζωή ναφέρεται πάντοτε ες τήν κκλησιαστικοποίησιν τς πάρξεώς μας καί χι ες μίαν «πνευματικήν ατοπραγμάτωσιν».

Στοιχοντες τ φιερώσει το τρέχοντος τος πό τς γίας το Χριστο Μεγάλης κκλησίας ες «τόν ποιμαντικόν νακαινισμόν καί τήν φειλετικήν μέριμναν διά τήν νεολαίαν», καλομεν τούς ρθοδόξους νέους καί τάς νέας νά συμμετάσχουν ες τούς πνευματικούς γνας τς Μεγάλης Τεσσαρακοστς, διά νά βιώσουν τό νθρωπολογικόν βάθος καί τό πελευθερωτικόν πνεμα της, νά κατανοήσουν τι  ρθόδοξος σκητισμός εναι δός λευθερίας καί παρξιακς λοκληρώσεως ν τ πλαισί τς ελογημένης κκλησιαστικς ζως, πυρήν τς ποίας εναι τό «ληθεύειν ν γάπ».  ρθόδοξος νεότης καλεται νά νακαλύψ τόν λιστικόν χαρακτρα τς νηστείας,  ποία ες τό Τριώδιον μνεται ς «πνευματικν γώνων ρχή», ς «τροφή ψυχς», ς «μήτηρ τν γαθν πάντων καί πασν τν ρετν». Δέν εναι πλς ποχή πό καθωρισμένας τροφάς, λλά γών κατά τς φιλαυτίας καί τς αταρεσκείας, εαισθησία διά τόν πάσχοντα συνάνθρωπον καί μπρακτος βοήθεια πρός ατόν, εχαριστιακή χρσις τς δημιουργίας, παρξιακή πληρότης, κοινωνία ζως καί λληλεγγύη.  σκησις, νηστεία,  προσευχή,  ταπείνωσις ναδίδουν τό ρωμα καί τό φς τς ναστάσεως, πό τήν ποίαν ντλον νόημα καί κατεύθυνσιν. Ατή, ς  πεμπτουσία τς κκλησιαστικς ζως καί το σχατολογικοπροσανατολισμο της, συνδέει ρρήκτως τήν ζωήν τς σκήσεως μέ τήν Θείαν Εχαριστίαν, τό μυστήριον τς προγεύσεως τς νεκλαλήτου χαρς τς Βασιλείας το Πατρός καί το Υο καί το γίου Πνεύματος. Τό γεγονός τι ες τήν ρθόδοξον κκλησίαν  Θεία Εχαριστία  διετηρήθη ς κέντρον τς ζως της, συνδέεται μέ τό τι  νάστασις εναι τό θεμέλιον τς πίστεώς της καί  φωτεινός ρίζων τς σκητικς πνευματικότητος καί τς καλς μαρτυρίας ν τ κόσμ.

Μέ ατάς τάς σκέψεις, πικαλούμεθα ν ταπεινώσει τό λεος καί τήν ελογίαν το Θεο τς γάπης, διά νά διατρέξωμεν εσεβοφρόνως τόν δόλιχον τς γίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστς, νά φθάσωμεν τό σωτήριον Πάθος Χριστο το Θεο καί, δοξάζοντες τήν φατον Ατο μακροθυμίαν, νά λαμπρυνθμεν τ πανηγύρει τς λαμπροφόρου γέρσεως Ατο, τς γαγούσης μς κ το θανάτου ες τήν ληκτον Ζωήν.

γία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, βκ´

†  Κωνσταντινουπόλεως
διάπυρος πρός Θεόν εχέτης πάντων μν